ĐIỂN HÌNH CHUNG THỦY

(Trích chương 26- tiểu thuyết Cát trọc đầu)

 Hôm qua tao đến thăm bà chị họ. Chị ấy lấy chồng được một tháng thì anh ấy đi bộ đội. Đi miết bao nhiêu năm không tin tức. Rồi nghe tin anh ấy hy sinh. Nghe thế thôi, cũng chẳng có giấy báo tử. Nhưng chị tao vẫn chờ. Ngày đêm tận tuỵ phục vụ nhà chồng. Tuổi thanh xuân 

đi qua lúc nào không biết. Năm nào tổng kết, phụ nữ xã cũng mời chị ấy đi báo cáo thành tích. Nụ ngạc nhiên, thành tích gì? Sản xuất giỏi à? Không. Thành tích chung thuỷ. Năm nào chị tao cũng được xã huyện ca ngợi là người vợ chung thuỷ. Cho đến vừa rồi thì chị ấy không đi dự hội nghị biểu dương nữa. Chị ấy gặp tao, ôm lấy tao khóc, tao ngơ ngác vì mới hôm nào trông chị ấy đỏ da thắm thịt vậy, giờ thì tàn tạ, héo hon, gầy nhom. Chị ấy nói, thà nếu anh ấy hy sinh thì hãy cho chị cái giấy báo tử, đau đớn đấy nhưng còn biết. Đằng này nghe tin úp mở, hỏi ai cũng không biết, thư từ cũng không. Cán bộ phụ nữ xã đến để mời chị đi biểu dương chung thuỷ, chị điên lên nói, tôi không đi, tôi cần biết chồng tôi sống hay chết thì không ai cho biết, năm nào cũng khen ngợi tôi chung thuỷ, bây giờ thì tôi thân tàn ma dại, hàng ngàn đêm vò võ đợi chờ, người đi chiến đấu sống chết như thế nào không biết, người ở nhà chờ như xác chết rồi….Xã mình, huyện mình có bao nhiêu người vợ chung thuỷ như thế nhỉ, chồng ra trận vợ ở nhà chờ đợi thì đúng là quá đẹp đẽ, nhưng chờ đợi đến năm nào, tháng nào, nghĩ cũng ang ác thế nào mày ạ. Như chị họ tao, giờ mà anh ấy có trở về thì cũng không còn tuổi sinh con nữa…Biết đâu người ta thấy mình già cả, người ta bỏ…Báo cáo thành tích của xã năm nào chẳng có câu, xã tôi có bao nhiêu vợ bộ đội chung thuỷ, một mực đợi chồng…Mấy ông ấy có biết đâu rằng, bao nhiêu ngày, bao nhiêu đêm những người vợ bộ đội hao mòn sức lực, tuổi tác…Sự chịu đựng ấy tao thấy còn ghê hơn chúng mình chịu đựng bom đạn ở chiến trường…Nhưng điều này mới khủng khiếp, bà chủ tịch hội phụ nữ đến nhà chị tao chơi, để quên cuốn sổ công tác. Chị tao bất ngờ nhìn thấy lá thư chồng gửi. Lá thư đã gửi cách đấy 3 năm rồi. Thế mà bà chủ tịch hội phụ nữ không đưa, dấu nhẹm đi. Trong thư anh ấy viết, anh ấy bị thương, lạc trong dân, rồi lạc sang Lào, được một gia đình người Lào cưu mang. Dần dà, anh ấy làm chồng luôn cô gái của gia đình bên Lào và viết thư xin lỗi chị, và khuyên chị tao lấy chồng. 
Bà chủ tịch hội phụ nữ sợ công bố lá thư ấy thì chị tao sẽ lấy chồng. Cả xã chỉ còn chị tao là người vợ bộ đội chờ chồng lâu nhất, được coi là điển hình chung thuỷ. Bà ấy dấu nhẹm để chị tao tiếp tục điển hình chung thuỷ. Phát hiện ra lá thư, chị tao đến gặp bà chủ tịch hội phụ nữ vừa khóc vừa chửi. Chị tao nói, anh ấy hoàn cảnh vậy, lấy vợ như để trả ơn, tôi buồn lắm nhưng không trách. Nhưng tôi trách chị, tôi thù chị, điển hình chung thuỷ cứt đái gì của chị mà chị dấu nhẹm thư chồng tôi ba năm. Ba năm qua, chị biết tôi khóc hết bao nhiêu nước mắt, tàn tạ đi bao nhiêu phần không. Bà chủ tịch hội phụ nữ nói tỉnh bơ, em chịu khó làm điển hình cho chị năm nay nữa thôi là Hội mình sẽ nhận được bằng khen của Chính phủ.

Nguyễn Quang Vinh