ĐI GIỮA ĐƯỜNG THƠM-CÁC VỊ LA HÁN CHÙA TÂY PHƯƠNG

Tác giả: Huy Cận

Đi giữa đường thơm
                                          Tặng Thạch Lam 



Đường trong làng: hoa dại với mùi rơm... 
Người cùng tôi đi dạo giữa đường thơm, 
Lòng giắt sẵn ít hương hoa tưởng tượng. 

Đất thêu nắng, bóng tre rồi bóng phượng 
Lần lượt buông màn nhẹ vướng chân lâu: 
Lên bề cao hay đi xuống bề sâu ? 
Không biết nữa - Có chút gì làm ngợp 
Trong không khí... hương với màu hòa hợp... 



Một buổi trưa không biết ở nơi nào, 
Như buổi trưa nhè nhẹ trong ca dao, 
Có cu gáy, có bướm vàng nữa chứ 
Mà đôi lứa đứng bên vườn tình tự. 
Buổi trưa này xưa kia ta đã đi, 
Phải cùng chăng? Lòng nhớ rõ làm chi! 

Chân bên chân, hồn bên hồn, yên lặng, 
Người cùng tôi đi giữa đường rải nắng, 
Trí vô tư cho da thở hương tình, 
Người khẽ nắm tay, tôi khẽ nghiêng mình. 




Như sắp nói, nhưng mà không - khóm trúc 
Vừa động lá, ta nhận vào một lúc 
Cả không gian hồn hậu rất thơm tho; 
Gió hương đưa mùi, dìu dịu phất phơ... 

Trong cảnh lặng, vẫn đưa mùi gió thoảng... 
Tri bâng quơ nghĩ thoáng nhưng buồn nhiều: 
"Chân hết đường thì lòng cũng hết yêu". 
Chân đang bước bỗng e dè dừng lại 
Ở giữa đường làng, mùi rơm, hoa dại....





Các vị La Hán chùa Tây Phương

Các vị La Hán chùa Tây Phương
Tôi đến thăm về lòng vấn vương.
Há chẳng phải đây là xứ Phật,
Mà sao ai nấy mặt đau thương ?

Đây vị xương trần chân với tay
Có chi thiêu đốt tấm thân gầy
Trầm ngâm đau khổ sâu vòm mắt
Tự bấy ngồi y cho đến nay. 

Có vị mắt giương, mày nhíu xệch
Trán như nổi sóng biển luân hồi
Môi cong chua chát, tâm hồn héo
Gân vặn bàn tay mạch máu sôi.

Có vị chân tay co xếp lại
Tròn xoe từa thể chiếc thai non
Nhưng đôi tai rộng dài ngang gối
Cả cuộc đời nghe đủ chuyện buồn....



Các vị ngồi đây trong lặng yên
Mà nghe giông bão nổ trăm miền
Như từ vực thẳm đời nhân loại
Bóng tối đùn ra trận gió đen.

Mỗi người một vẻ, mặt con người
Cuồn cuộn đau thương cháy dưới trời
Cuộc họp lạ lùng trăm vật vã
Tượng không khóc cũng đổ mồ hôi.



Mặt cúi nghiêng, mặt ngoảnh sau
Quay theo tám hướng hỏi trời sâu
Một câu hỏi lớn. Không lời đáp
Cho đến bây giờ mặt vẫn chau.

Có thực trên đường tu đến Phật
Trần gian tìm cởi áo trầm luân
Bấy nhiêu quằn quại run lần chót
Các vị đau theo lòng chúng nhân ?



Nào đâu, bác thợ cả xưa đâu ?
Sống lại cho tôi hỏi một câu:
Bác tạc bấy nhiêu hình khô hạnh
Thật chăng chuyện Phật kể cho nhau ?

Hay bấy nhiêu hồn trong gió bão
Bấy nhiêu tâm sự, bấy nhiêu đời
Là cha ông đó bằng xương máu
Đã khổ, không yên cả đứng ngồi.



Cha ông năm tháng đè lưng nặng
Những bạn đương thời của Nguyễn Du
Nung nấu tâm can vò võ trán
Đau đời có cứu được đời đâu.

Đứt ruột cha ông trong cái thuở
Cuộc sống giậm chân hoài một chỗ
Bao nhiêu hi vọng thúc bên sườn
Héo tựa mầm non thiếu ánh dương.



Hoàng hôn thế kỷ phủ bao la
Sờ soạng, cha ông tìm lối ra
Có phải thế mà trên mặt tượng
Nửa như khói ám, nửa sương tà.

Các vị La Hán chùa Tây Phương!
Hôm nay xã hội đã lên đường
Tôi nhìn mặt tượng dường tươi lại
Xua bóng hoàng hôn, tản khói sương.



Cha ông yêu mến thời xưa cũ
Trần trụi đau thương bỗng hoá gần!
Những bước mất đi trong thớ gỗ
Về đây, tươi vạn dặm đường xuân.

                                        27-12-1960